Ο Έντγκαρ Άλλαν Πόε
(Edgar Allan Poe), 19 Ιανουαρίου 1809 – 7 Οκτωβρίου 1849) ήταν Αμερικανός
ποιητής και πεζογράφος. Υπήρξε ένας από τους κύριους εκπροσώπους του
αμερικανικού ρομαντισμού. To λογοτεχνικό του έργο είχε σημαντική επίδραση στην
παγκόσμια λογοτεχνία, αποτελώντας θεμέλιο λίθο για την εξέλιξη σύγχρονων
λογοτεχνικών ειδών, όπως η αστυνομική λογοτεχνία ή οι ιστορίες τρόμου και
φαντασίας.
Η φήμη του Πόε υπήρξε
αρκετά μεγάλη τόσο στην Αμερική όσο και στην Ευρώπη. Αμερικανοί λογοτέχνες που
εκτιμούσαν το έργο του και επηρεάστηκαν από αυτό, ήταν ο Ουώλτ Ουίτμαν, ο Χ. Φ.
Λάβκραφτ, ο Γουίλιαμ Φώκνερ, καθώς και ο Χέρμαν Μέλβιλ. Αντιθέτως, ο Μαρκ
Τουαίην υπήρξε αυστηρός κριτής του, όπως και ο ποιητής Τ. Σ. Έλιοτ, ο οποίος
ωστόσο εκτιμούσε το κριτικό του έργο.
Ο Πόε γεννήθηκε το 1809
στη Βοστώνη και οι γονείς του ήταν ηθοποιοί. Ο πατέρας του, Ντέιβιντ Πόε,
εγκατέλειψε την οικογένεια του τον Ιούλιο του 1811 ενώ πέθανε πέντε μήνες
αργότερα, στις 11 Δεκεμβρίου. Η μητέρα του, Ελίζαμπεθ Άρνολντ Χόπκινς, υπέφερε
από φυματίωση και πέθανε στις 8 Δεκεμβρίου 1811, ενώ ο Πόε ήταν μόλις δύο ετών.
Μετά το θάνατο της μητέρας του, έζησε στο σπίτι του επιτυχημένου εμπόρου καπνού
Τζον Άλλαν και μεγάλωσε στην πόλη Ρίτσμοντ της Βιρτζίνια.
Το 1815 η οικογένεια
Άλλαν μετακόμισε στη Σκωτία και την Αγγλία, όπου έζησαν συνολικά για πέντε
χρόνια. Στο διάστημα αυτό, ο Πόε φοίτησε σε δύο αγγλικά σχολεία κοντά στην πόλη
του Λονδίνου. Μετά την επιστροφή του στο Ρίτσμοντ, εγγράφηκε στο Πανεπιστήμιο
της Βιρτζίνια, το 1826, όπου παρέμεινε μόνο για ένα χρόνο. Ήρθε σε σύγκρουση με
τον πατριό του, εξαιτίας οικονομικών χρεών που ανέπτυξε μέσω της χαρτοπαιξίας,
κατά την περίοδο των σπουδών του. Τελικά ο Πόε εγκατέλειψε το σπίτι των Άλλαν
και κατατάχθηκε το 1827 στον αμερικανικό στρατό, πιθανότατα για λόγους
οικονομικής επιβίωσης. Στην αίτηση κατάταξής του δήλωσε το όνομα Έντγκαρ Α.
Πέρι, αναφέροντας επίσης ως ηλικία τα 22 χρόνια ενώ ήταν δεκαοκτώ ετών. Τον
ίδιο χρόνο δημοσίευσε το πρώτο του βιβλίο, μία ποιητική συλλογή με τίτλο
Ταμερλάνος και άλλα ποιήματα.
Ιδιαίτερα σημαντική
επίδραση είχε το έργο του Πόε στη γαλλική λογοτεχνία και ειδικότερα στον
γαλλικό συμβολισμό. Ο Κάρολος Μπωντλαίρ μετέφρασε σχεδόν το σύνολο των πεζών
του κειμένων, καθώς και αρκετά ποιήματα του. Σε επαφή με το έργο του ήρθε και ο
ποιητής Στεφάν Μαλλαρμέ, ο οποίος επίσης μετέφρασε έργα του, ενώ αφιέρωσε δικά
του ποιήματα στον Πόε. Επηρέασε σημαντικά και τον Ιούλιο Βερν, ο οποίος έγραψε
ένα δοκίμιο για το έργο του, Poe et ses oeuvres (Ο Πόε και τα έργα του), ενώ το
μυθιστόρημα του Η Σφίγγα των Πάγων (Le Sphinx des glaces), αποτελούσε συνέχεια
της Αφήγησης του Άρθρουρ Γκόρντον Πυμ του Πόε. Ενδεικτικό της επίδρασης του Πόε
στη Γαλλία, είναι επιπλέον το γεγονός πως οι ζωγράφοι Εντουάρ Μανέ και Γκυστάβ
Ντορέ φιλοτέχνησαν αναπαραστάσεις έργων του. Σε μεταγενέστερη περίοδο, ο Πωλ
Βαλερύ και ο Μαρσέλ Προυστ υπήρξαν επίσης θαυμαστές του. Με αφετηρία τη Γαλλία,
έργα του μεταφέρθηκαν στην υπόλοιπη Ευρώπη. Στην Αγγλία, μεταξύ των λογοτεχνών
που τα εκτίμησαν, υπήρξαν ο Άλγκερνον Σουίνμπουρν και ο Όσκαρ Ουάιλντ.
Ποιήματα
(1827) Tamerlane (Ταμερλάνος)
(1829) Al Aaraaf (Αλ Ααραάφ)
(1845) The Raven (Το Κοράκι)
(1847) Ulalume (Ουλαλούμ)
(1848) Eureka (Εύρηκα) - πεζό
ποίημα
(1849) Annabel Lee
(1831) Lenore (Λενόρ)
Διηγήματα, πεζά
(1833) MS. Found in a Bottle (Χειρόγραφο σ' ένα
μπουκάλι)
(1838) Ligeia (Λιγεία)
(1839) The Fall of the House of Usher (Η
Πτώση του Οίκου των Άσερ)
(1839) William Wilson
(1839) The Conversation of Eiros and
Charmion (Ο διάλογος ανάμεσα στον Ήρω και την Ερμιόνη)
(1842) The Masque of the Red Death (Η Μάσκα
του Κόκκινου Θανάτου)
(1842) The Pit and the Pendulum (Το Πηγάδι
και το Εκκρεμές)
(1843) The Gold Bug (Ο Χρυσός Σκαραβαίος)
(1843) The Black Cat (Ο Μαύρος Γάτος)
(1845) Some Words with a Mummy (Μερικές κουβέντες
με μια μούμια ή Κουβεντιάζοντας με μια μούμια)
(1845) The System of Doctor Tarr and Professor Fether (Το Σύστημα του
Δόκτωρα Πίσσα και του Καθηγητή Φτερά)
(1846) The Cask of Amontillado (Το Βαρέλι του
Αμοντιλάδο)
(1838) The Narrative of Arthur Gordon Pym
of Nantucket (Η Αφήγηση του Άρθουρ Γκόρντον Πυμ)
(1841) The Murders in the Rue Morgue (Οι
δολοφονίες της Οδού Νεκροτομίου)
(1844) The Purloined Letter (Το κλεμμένο
γράμμα)
(1844) The Premature Burial (Η πρόωρη ταφή)
(1850) A Descent into the Maelstrom (Η ρουφήχτρα του
Μαελστρόμ ή Στη Δίνη του Μάελστρομ)
Μιχαλακάκης Μιλτιάδης
